Ήταν περίπου 4 μ.μ της 12ης Μαίου του 1948 όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, πετριγυρισμένος από υψηλόβαθμα στελέχη, άκουγε τον στενότερο σύμβουλό του να ξεδιπλώνει επιχειρήματα για ίδρυση κράτους του Ισραήλ. Όση ώρα μιλούσε όμως, ανέβαινε το αίμα στο κεφάλι του «σοφότερου Αμερικανού» της εποχής, του υπουργού Εξωτερικών, Τζορτζ Μάρσαλ.
Ο άνθρωπος που μιλούσε ήταν ο Ρόμπερτ Κλίφορντ, από τους στενότερους –και μοιραίους- συμβούλους του Τρούμαν. Ο πρόεδρος είχε καλέσει στο Οβάλ Γραφείο την αφρόκρεμα του υπουργείου Εξωτερικών, με κορυφαίο τον Τζορτζ Μάρσαλ καθώς και στελέχη για να μιλήσουν για την υπόθεση ίδρυσης εβραϊκού κράτους.
Ο Κλίφορντ, ήταν ίσως ο πιο ένθερμος υποστηρικτής των Ισραηλινών, επικαλούμενος τη βρετανική Διακήρυξη Μπάλφουρ του 1917 -που υπόσχεται μια εβραϊκή πατρίδα-, το Ολοκαύτωμα και τη δυνατότητα ίδρυσης «ενός κράτους αφοσιωμένου στο δημοκρατικό σύστημα» στη Μέση Ανατολή.
Τι δουλειά έχει αυτός εδώ;
Όταν λοιπόν τελείωσε ο Κλίφορντ, ο Μάρσαλ εξοργισμένος απευθύνθηκε στον Τρούμαν δείχνοντας, με άνευ προηγούμενο τρόπο, την διαφωνία του στα περί αναγνώρισης το Ισραήλ.
«Κύριε Πρόεδρε, νόμιζα ότι αυτή η συνάντηση συγκλήθηκε για να εξεταστεί ένα σημαντικό, περίπλοκο πρόβλημα στην εξωτερική πολιτική. Δεν ξέρω καν γιατί είναι εδώ ο Κλίφορντ.». Πράγματι ο Κλίφονρντ δεν ήταν ειδικός στην εξωτερική πολιτική, αλλά ήταν σύμβουλος για εσωτερικά ζητήματα.
Ο Μάρσαλ απάντησε πως «Αυτές οι σκέψεις δεν έχουν καμία σχέση με το ζήτημα. «Φοβάμαι ότι ο μόνος λόγος που ο Κλίφορντ είναι εδώ είναι για να μπορέσει να πιέσει για μια πολιτική λύση σε αυτό το ζήτημα. Δεν νομίζω ότι η πολιτική πρέπει να παίζει κανένα ρόλο στην απόφασή μας».
Τα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρουν αυτά που είπε ο Μάρσαλ στη σύσκεψη:
«Είπα στον πρόεδρο ότι, μιλώντας αντικειμενικά, δεν μπορούσα παρά να πιστεύω ότι οι προτάσεις που έκανε ο κ. Κλίφορντ ήταν λανθασμένες. Πίστευα ότι η υιοθέτηση αυτών των προτάσεων θα είχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που σκόπευε. Η προφανής αποφυγή για να κερδίσει μερικές ψήφους δεν θα επιτύγχανε, στην πραγματικότητα, αυτόν τον σκοπό. Η μεγάλη αξιοπρέπεια του αξιώματος του προέδρου θα πληγεί σοβαρά. Η συμβουλή που προσφέρθηκε από τις συμβουλές του κ. Κλίφορντ βασίστηκε σε εσωτερικές πολιτικές παραμέτρους, ενώ το πρόβλημα που αντιμετωπίζαμε ήταν διεθνές. Δήλωσα ευθέως ότι εάν ο πρόεδρος ακολουθούσε τις συμβουλές του κ. Κλίφορντ και εάν εγώ ψήφιζα στις επόμενες εκλογές, θα ψήφιζα κατά του προέδρου».
Και όμως άκουσε τον… Κλίφορντ
Οι καλύτεροι εγκέφαλοι του υπουργείου Εξωτερικών, από τον Τζον Κέναν, Ρόμπερτ Λοβέτ μέχρι και τον Ντιν Άτσεσον υποστήριζαν τις θέσεις του Μάρσαλ για το θέμα.
Ως Υπουργός Εξωτερικών, ο Μάρσαλ πίστευε ακράδαντα ότι εάν ανακηρυσσόταν το κράτος του Ισραήλ, θα ξεσπούσε πόλεμος στη Μέση Ανατολή κάτι που έγινε όταν ξεκίνησε ο Αραβοϊσραηλινός πόλεμος του 1948, μία ημέρα μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Ισραήλ, ενώ θα είχε και συνέχεια για δεκαετίες.
Και όμως, ο πρόεδρος Χάρι Τρούμαν, το 1948 δεν άκουσε εκείνον που θεωρούσε τον «σοφότερο Αμερικανό της εποχής», τον στρατηγό και υπουργό Εξωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ, αλλά έναν 41χρονο διπλωμάτη… του «κόμματος», και αποφάσισε να αναγνωρίσει το εβραϊκό κράτος, δίχως να παρέχει εγγυήσεις για τους Άραβες της περιοχής.
Θα ήταν ο πρώτος παγκόσμιος ηγέτης που αναγνώρισε επίσημα το Ισραήλ ως νόμιμο εβραϊκό κράτος στις 14 Μαΐου 1948, μόλις έντεκα λεπτά μετά την ίδρυσή του, ανοίγοντας τον Ασκό του Αιόλου με τη βιασύνη του.
Πηγές:
- Richard H. Curtiss, Truman Adviser Recalls May 14, 1948 U.S. Decision to Recognize Israel, Washington Report on Middle East Affairs, May/June 1991, Page 17
- Alfred M. Lilienthal, Remembering General George Marshall’s Clash With Clark Clifford Over Premature Recognition of Israel Washington Report on Middle East Affairs, June 1999, pages 49-50
The post Η επική απάντηση του Μάρσαλ στον Τρούμαν όταν έμαθε ότι αναγνωρίζει το Ισραήλ appeared first on Polis Media.
