Αέρηδες: Ο αρχαιότερος μετεωρολογικός σταθμός του κόσμου στην καρδιά της Αθήνας
του Σπύρου Μαυρολέων
Στην Πλάκα, ανάμεσα στα στενά που οδηγούν στην Ακρόπολη, δεσπόζει ένα από τα πιο ιδιαίτερα και πρωτοποριακά μνημεία της αρχαιότητας: ο Πύργος των Ανέμων, γνωστός και ως Αέρηδες. Πρόκειται για το αρχαιότερο σωζόμενο μετεωρολογικό παρατηρητήριο του κόσμου, ένα μοναδικό μνημείο που συνδυάζει επιστήμη και τέχνη.
Η ιστορία του μνημείου
Ο Πύργος των Ανέμων χτίστηκε τον 1ο αιώνα π.Χ. από τον αστρονόμο και μηχανικό Ανδρόνικο τον Κυρρήστη. Το οκταγωνικό αυτό μαρμάρινο οικοδόμημα είχε ύψος περίπου 12 μέτρων και λειτουργούσε ως ηλιακό ρολόι, υδραυλικό ρολόι και μετεωρολογικός σταθμός.
Στις οκτώ πλευρές του είναι χαραγμένες ανάγλυφες μορφές που απεικονίζουν τους οκτώ ανέμους:
-
Βορέας (Βορράς)
-
Καικίας (Βορειοανατολικός)
-
Απηλιώτης (Ανατολικός)
-
Εύρος (Νοτιοανατολικός)
-
Νότος
-
Λίψ (Νοτιοδυτικός)
-
Ζέφυρος (Δυτικός)
-
Σκίρων (Βορειοδυτικός)
Πάνω στον πύργο υπήρχε και ένας ανεμοδείκτης με μορφή Τρίτωνα, που έδειχνε την κατεύθυνση του ανέμου.
Η τεχνολογία των Αέρηδων
Ο Πύργος δεν ήταν απλώς ένα διακοσμητικό οικοδόμημα. Χρησιμοποιούσε:
-
Ηλιακά ρολόγια στις εξωτερικές πλευρές για την ώρα της ημέρας.
-
Ένα υδραυλικό ρολόι (κλεψύδρα) στο εσωτερικό, το οποίο λειτουργούσε με νερό από πηγή της Ακρόπολης, για τις ώρες χωρίς ήλιο.
-
Τον ανεμοδείκτη για την κατεύθυνση των ανέμων, παρέχοντας στους Αθηναίους μια πλήρη «πρόγνωση» καιρικών φαινομένων.
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
Ο Πύργος των Ανέμων χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες περιόδους: ως χριστιανικός ναός, αργότερα ως οθωμανικός τεκές, και σήμερα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, προσελκύοντας επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο.
Ένα θαύμα αρχαίας καινοτομίας
Οι Αέρηδες δεν είναι απλώς ένα ακόμη αρχαίο μνημείο – είναι η απόδειξη ότι οι Έλληνες της αρχαιότητας μελετούσαν τη φύση και τις επιστήμες με πρακτικές εφαρμογές. Ο Πύργος των Ανέμων θεωρείται το πρώτο «μετεωρολογικό κέντρο» του κόσμου, που δείχνει την αιώνια προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει και να προβλέψει τα φυσικά φαινόμενα.
Βιβλιογραφία / Πηγές
-
Βλασόπουλος, Κ. (2004). Ο Πύργος των Ανέμων στην Αθήνα. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού.
-
Stillwell, R. (1976). The Tower of the Winds in Athens. Princeton University Press.
-
Guinness World Records (2018). Oldest weather station – Tower of the Winds.
-
Στεφανίδης, Ι. (2010). Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία. Αθήνα: Κάκτος.
-
Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, Υπουργείο Πολιτισμού – επίσημες ανακοινώσεις και φυλλάδια.
The post Αέρηδες: Ο αρχαιότερος μετεωρολογικός σταθμός του κόσμου στην καρδιά της Αθήνας appeared first on Polis Media.