Σχεδόν δύο χιλιετίες μετά την έκρηξη του Βεζούβιου που έθαψε την Πομπηία το 79 μ.Χ., η σύγχρονη επιστήμη επιτρέπει στους ερευνητές να αποκαλύψουν τις γαστρονομικές συνήθειες των αρχαίων κατοίκων της ρωμαϊκής πόλης, χάρη στην ανάλυση απανθρακωμένων οργανικών καταλοίπων.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports ρίχνει φως στο τι κατανάλωναν οι Πομπηιανοί, πώς καλλιεργούσαν και εκμεταλλεύονταν τη γη και τα ζώα τους, και πώς αξιοποιούσαν τους θαλάσσιους πόρους. Η έρευνα διεξήχθη από το Ερευνητικό Εργαστήριο του Αρχαιολογικού Πάρκου Πομπηίας σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια της Καμπανίας, της Ρώμης (La Sapienza) και της Νέας Υόρκης.
Οι επιστήμονες βασίστηκαν στην ανάλυση ισοτόπων άνθρακα και αζώτου για να προσδιορίσουν τη σύνθεση της διατροφής, καθώς και τις αγροτικές πρακτικές της εποχής. Η μελέτη αποκαλύπτει ότι η καθημερινή δίαιτα των κατοίκων στηριζόταν σε τρεις κύριους άξονες:
- Σιτηρά – κυρίως σιτάρι και κριθάρι, που εκτιμάται ότι παρείχαν έως και το 70% των θερμίδων.
- Όσπρια, με τις φάβες να κυριαρχούν, πιθανώς λόγω τοπικής παραγωγής και της χρήσης τους ως φυσικού λιπάσματος.
- Καλλιέργειες δέντρων όπως σύκα, καρύδια και ελιές, που είχαν ενιαία ισοτοπικά χαρακτηριστικά, δείχνοντας τοπική καλλιέργεια.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαπίστωση ότι οι χουρμάδες είχαν εισαχθεί από ξηρές περιοχές, πιθανότατα από τη Βόρεια Αφρική.
Τα οστά των ζώων αποκάλυψαν επίσης σημαντικά στοιχεία: πρόβατα και βοοειδή έβοσκαν σε λιβάδια, οι κατσίκες έτρωγαν θάμνους (όπως τα άγρια ζώα), ενώ οι χοίροι είχαν ποικίλη διατροφή – από οικιακά απορρίμματα έως φυσικές πηγές στις βαλτώδεις περιοχές. Οι κότες έτρωγαν κυρίως κεχρί, μια διαπίστωση που επιβεβαιώνει ρωμαϊκές γραπτές αναφορές.
Πολύ ψάρι στη διατροφή
Η κατανάλωση ψαριού ήταν επίσης διαδεδομένη και όχι μόνο για τους πλούσιους. Τα ευρήματα δείχνουν εκμετάλλευση πολλών ειδών – από μπακαλιάρους και τσιπούρες έως μουρμούρες και κυνηγητικά ψάρια όπως τόνοι – και χρήση πολλών τεχνικών αλιείας, από δίχτυα βυθού έως παγίδες.
Η έρευνα υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της περιοχής: η ευφορία του εδάφους και η διαθεσιμότητα νερού καθιστούσαν την Πομπηία ιδανική για μόνιμη εγκατάσταση πολύ πριν τη ρωμαϊκή κυριαρχία. Μέχρι και τον 2ο αιώνα π.Χ., η περιοχή της Νάπολης είχε ήδη αναπτύξει πυκνό πληθυσμό και αγροτική δραστηριότητα, με το λιμάνι του Πουτέολι να είναι το σημαντικότερο της Ιταλικής Χερσονήσου έως την εποχή του Τραϊανού.
Ο Γκαμπριέλε Τσούχτριγκελ, διευθυντής του Αρχαιολογικού Πάρκου Πομπηίας, δήλωσε ότι:
«Η ανασκαφή δεν είναι το τέλος της έρευνας. Μελέτες όπως αυτή, που εφαρμόζουν νέες μεθόδους σε ήδη γνωστά ευρήματα, μας ανοίγουν απρόβλεπτους ορίζοντες». Και προσθέτει: «Αφού το 1/3 της Πομπηίας παραμένει ανεξερεύνητο, το δυναμικό ανακαλύψεων είναι ανυπολόγιστο».
Παρότι η μέθοδος των ισοτόπων έχει περιορισμούς (καθώς δεν μπορεί πάντα να προσδιορίσει με ακρίβεια την αναλογία τροφών στη δίαιτα), οι ερευνητές σχεδιάζουν μελλοντικά αναλύσεις αμινοξέων που θα αποκαλύψουν με μεγαλύτερη σαφήνεια τις πηγές πρωτεΐνης.
Αυτό που προκύπτει τελικά δεν είναι απλώς ένας κατάλογος υλικών, αλλά το πορτρέτο ενός πολύπλοκου, καλά οργανωμένου διατροφικού συστήματος. Τοπικά και εισαγόμενα, ξηρά και θαλάσσια προϊόντα, καθημερινές και εκλεκτές γεύσεις συνυπήρχαν σε ένα δυναμικό και εξελιγμένο περιβάλλον διατροφής, ένα περιβάλλον που χάρη στην επιστήμη, σήμερα μπορούμε να κατανοήσουμε πολύ καλύτερα.
The post Ψαράκι, ελιές και φάβα κάτω από τον Βεζούβιο appeared first on Polis Media.
