Όπως έγινε προσφάτως γνωστό, ένα ερωτικό μωσαϊκό που είχε κλαπεί από την Πομπηία από έναν Γερμανό ναζιστή κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επέστρεψε στον χώρο των αρχαίων ρωμαϊκών ερειπίων.
Σύμφωνα με τον Independent, ο Gabriel Zuchtriegel, διευθυντής του αρχαιολογικού πάρκου της Πομπηίας υπογράμμισε πώς η επιστροφή από τους κληρονόμους του ιδιοκτήτη του σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στη «νοοτροπία», καθώς «η αίσθηση της κατοχής (της κλεμμένης τέχνης) γίνεται ένα βαρύ φορτίο».
«Το βλέπουμε συχνά αυτό στις πολλές επιστολές που λαμβάνουμε από ανθρώπους που μπορεί να έχουν κλέψει μόνο μια πέτρα, για να φέρουν στο σπίτι τους ένα κομμάτι της Πομπηίας», δήλωσε ο Zuchtriegel.
Υπενθύμισε μάλιστα τη λεγόμενη «κατάρα της Πομπηίας», η οποία σύμφωνα με μια λαϊκή δεισιδαιμονία πλήττει όποιον κλέβει αντικείμενα στην Πομπηία.
«Η κατάρα της Πομπηίας»
To 2020, κυκλοφόρησε ευρέως η είδηση ότι μια τουρίστρια που έκλεψε θραύσματα από την αρχαία πόλη της Πομπηίας πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες επέστρεψε τα αντικείμενα, ισχυριζόμενη ότι ήταν «καταραμένα».
Η Καναδή, γνωστή ως Νικόλ, έστειλε τότε ένα δέμα που περιείχε δύο ψηφιδωτά πλακίδια σε έναν ταξιδιωτικό πράκτορα στην Πομπηία, στη νότια Ιταλία, μαζί με μια επιστολή στην οποία ομολογούσε την πράξη της.
Φωτογραφία: Jonne Mäkikyrö | Unsplash
Η Νικόλ, η οποία διένυε τη δεκαετία των 20 όταν επισκέφθηκε το αρχαιολογικό πάρκο της Πομπηίας το 2005, υποστήριξε ότι κλοπή της στοίχισε σε προσωπικό επίπεδο: συνέβησαν μια σειρά από ατυχίες τα χρόνια που ακολούθησαν, μεταξύ των οποίων το να νοσήσει δύο φορές από καρκίνο του μαστού και να αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες.
«Σας παρακαλώ, πάρτε τα πίσω, φέρνουν κακή τύχη», έγραψε.
Όπως έγραψε στην επιστολή, ήθελε να έχει ένα κομμάτι της ιστορίας που «κανείς δεν θα μπορούσε να έχει», αλλά ότι τα κειμήλια είχαν «αρνητική ενέργεια».
Όπως αναφέρει η εφημερίδα The Italian Tribune, ανά τα χρόνια, διάφοροι τουρίστες που πήραν λείψανα από την ερειπωμένη ρωμαϊκή πόλη τα επιστρέφουν στον χώρο, ισχυριζόμενοι ότι είναι καταραμένα, σύμφωνα με τον αρχαιολογικό επόπτη του χώρου Massimo Osanna.
Τα τελευταία χρόνια, ο ιστότοπος έχει λάβει πάνω από εκατό πακέτα που επιστρέφουν κλεμμένα αντικείμενα, τα οποία συχνά συνοδεύονται από επιστολές που εξηγούν ότι τα αντικείμενα είναι κακός οιωνός για τους κλέφτες. Ένας άνδρας από τη Λατινική Αμερική έγραψε κάποτε ότι ο ίδιος και ολόκληρη η οικογένειά του είχαν βιώσει «την μια κακοτυχία μετά την άλλο» αφού πήρε ένα κομμάτι πέτρας από την Πομπηία.
«Γράφουν ότι τα κλεμμένα κομμάτια δεν τους έφεραν τίποτα άλλο παρά προβλήματα», δήλωσε ο Osanna, όπως μεταδίδει η The Italian Tribune. «Αποδίδουν όλα τα οικογενειακά τους προβλήματα στην κλοπή τους».
Η επιστροφή του ερωτικού μωσαϊκού
Το κειμήλιο, το οποίο απεικονίζει ένα ζευγάρι εραστών και χρονολογείται μεταξύ των μέσων του περασμένου αιώνα π.Χ. και του πρώτου αιώνα μ.Χ., βρισκόταν στην κατοχή ενός Γερμανού πολίτη, ο οποίος έλαβε το ψηφιδωτό ως δώρο από έναν λοχαγό της Βέρμαχτ.
Η ύπαρξη του μωσαϊκού ήρθε στο φως όταν οι Γερμανοί συγγενείς του αποθανόντος επικοινώνησαν με τη ομάδα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ιταλίας και ζήτησαν να μάθουν πώς μπορούν να το επιστρέψουν εκεί όπου και ανήκει: στην Πομπηία.
Αφού η μονάδα διαπίστωσε τη γνησιότητα του έργου τέχνης, το οποίο πιστεύεται ότι κοσμούσε το δάπεδο ενός υπνοδωματίου σε ένα σπίτι στην Πομπηία, επαναπατρίστηκε.
Απαιτείται περαιτέρω μελέτη
Σύμφωνα με τον Guardian, το ψηφιδωτό φυλάσσεται προσωρινά στο Antiquarium της Πομπηίας, ένα μουσείο που στεγάζει κειμήλια που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην περιοχή.
«Κάθε λεηλατημένο κειμήλιο που επιστρέφει είναι μια πληγή που επουλώνεται, γι’ αυτό εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας στη μονάδα προστασίας για το έργο που έχει επιτελέσει», δήλωσε ο Gabriel Zuchtriegel, διευθυντής του αρχαιολογικού πάρκου της Πομπηίας. «Η πληγή δεν έγκειται τόσο στην υλική αξία του έργου όσο στην ιστορική του αξία, μια αξία που διακυβεύεται σοβαρά από την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων».
Η ακριβής προέλευση του ψηφιδωτού είναι άγνωστη, ανέφερε ο Zuchtriegel. «Θα πραγματοποιήσουμε όμως περαιτέρω μελέτες και αρχαιομετρικές αναλύσεις για να εξακριβώσουμε τη γνησιότητά του και να ανασυνθέσουμε την ιστορία του στο μέτρο του δυνατού».
Από την ίδρυσή της το 1969, η εξειδικευμένη ομάδα έχει ανακτήσει περισσότερα από 3 εκατομμύρια έργα τέχνης και κειμήλια που έχουν κλαπεί από πολιτιστικούς χώρους της Ιταλίας.
Το 2021, επιστράφηκαν έξι θραύσματα τοιχογραφιών που είχαν λεηλατηθεί από τα ερείπια αρχαίων ρωμαϊκών επαύλεων στη Stabiae, έναν ιστορικό χώρο κοντά στο κύριο αρχαιολογικό πάρκο της Πομπηίας. Τα κειμήλια είχαν αφαιρεθεί σε παράνομες ανασκαφές τη δεκαετία του 1970 και είχαν εξαχθεί.
*Με πληροφορίες από: Guardian | Independent | The Italian Tribune | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Andy Holmes | Unsplash
The post «Η κατάρα της Πομπηίας» – Οι κλέφτες αρχαιοτήτων τιμωρούνται πράγματι με κακή τύχη; appeared first on Polis Media.
